Lopen voor je leven

Waarom hardlopen en de hardloopfamilie een goed middel tegen depressies zijn.

Als ik lange afstanden loop, heb ik meestal een luisterboek aanstaan. Door muziek word ik snel verleid om te hard te gaan lopen, maar verhalen maken me juist rustig. De afgelopen week luisterde ik naar het boek Running is My Therapy van Scott Douglas. In dat boek beschrijft Douglas hoe lopen hem geestelijk gezond houdt en hoe hij door lopen eigenlijk de voor depressies gangbare therapievormen als ACT (acceptance and commit therapy) automatisch toepast.

Het verhaal van Douglas komt mij erg bekend voor. Net als hem, heb ik ook last van chronische depressiviteit, wat in het dagelijks leven vooral betekent dat ik wel wat onderhoud moet plegen om niet in duistere periodes te belanden. Medicijnen kunnen daarbij helpen – en Douglas zegt ook terecht dat lopen niet als end-all kuur moet worden gezien – maar in de praktijk werkt hardlopen (voor mij) veel beter. Het is overigens ook de reden dat ik er ooit aan begonnen ben, na een ‘sportcarriere’ die voornamelijk is te kenmerken met een totaal gebrek aan sportieve vaardigheden. In plaats van over het paard te springen, sprong ik er door slechte timing tegenaan… En ook nu nog lacht de fysio om mijn motorische gestoordheid.

Waarom lopen werkt

Over het algemeen denken mensen bij hardlopen en je beter voelen direct aan gelukzalige stofjes (endorfinen) die vrijkomen en de daardoor veroorzaakte runner’s high. Hoewel dat vast wel een beetje meehelpt, is de bijdrage daarvan veel te klein om de positieve effecten van lopen te kunnen verklaren. Zelf durf ik zelfs te betwijfelen of runner’s high bestaat; ik heb het liever over de flow die je kunt bereiken op met name lange duurlopen. Maar voor de details kun je beter het boek lezen… audio met complexe onderzoeken en cijfertjes blijft na het lopen niet altijd even goed hangen.

Interessanter zijn de andere redenen waarom lopen zo goed is. Zo geeft het kunnen afmaken van een loop of het behalen van een (realistisch) sportdoel je een goed gevoel en meer vertrouwen in eigen kunnen.

Ook helpt lopen je steeds om zaken in perspectief te plaatsen. Als je een marathon loopt, komen continu gedachten naar boven dat je het niet kunt, dat je pijn hebt, dat je slap bent. Maar als loper leer je deze gedachten te accepteren, ernaar te kijken van een afstandje, en te focussen op wat belangrijk is in het hier en nu: doorlopen. Wie wel eens bij een psycholoog is geweest, zal het herkennen: dit is ACT-therapie in een notendop. Zonder dat toe te passen, kun je lopen wel vergeten, en daarmee is lopen een goede oefening voor het leven.

Een ander goed punt is dat lopen je uit je isolement haalt. Waar anders ontmoet en spreek je mensen die nog geboren moesten worden toen ik voor het eerst mijn loopschoenen vaststrikte, vraagt de auteur zich af. Deze vriendschappen en het gemak van gesprekken tijdens het lopen functioneren ook als een soort therapie.

Uit je comfortzone

Dat laatste heeft Douglas goed geobserveerd. Hoeveel van de mensen die ik tijdens het RMD lustrumfeest van afgelopen zaterdag zag, zou ik in het normale leven hebben ontmoet? Alle leeftijden, achtergronden en redenen om te lopen waren wel vertegenwoordigd.
Maar los gezien van de mensen: normaal ga ik liever onder een steen zitten als er een feestje met sportactiviteiten en competities is, dan dat ik eraan deelneem. Maar met loopmaatjes durf ik het vreemd genoeg wel aan.

En ook zo laat het lopen me grenzen verleggen. Ik had vooraf redelijk veilig gekozen: sup (stand up paddle board) en kanoën, met als extra optie arrow battle, wat ik niet helemaal kon plaatsen en me eigenlijk iets te agressief leek. En ik zal niet liegen: toen de mail met het programma kwam en ik die arrow battle en sup – hoog nat-koud-pak-gehalte – kreeg toebedeeld, sloegen de twijfels toe. En zou ik bijna toch terug onder die steen kruipen. Tot Joost van der Linden plots met een aanbod voor een lift kwam – een stok achter de deur – twijfelde ik om te gaan.

Headshot

De vrees voor de arrow battle bleek snel onterecht. Het deed me een beetje denken aan good old Unreal, snel zo veel mogelijk vijanden uitschakelen met een boog en pijl met daarop een grote rubberen kop. Sorry Roos, maar Headshot! You are the winner! ging wel even door mijn hoofd toen ik je per ongeluk voor de tweede keer door het hoofd schoot… Het gaf in ieder geval een heel goede adrenalinerush. Zelfs nadat ik op het eind toch zelf ook nog een paar keer werd geraakt.

Suppen had ik al een keer eerder gedaan op Lanzarote. Daar lag ik meer naast de plank dan dat ik erop stond. Het water bij Outdoor Valley golft gelukkig een stuk minder. En het lukte me op te staan zonder te vallen. Maar helaas voelde ik me hier niet helemaal sterk. Mijn instabiele voet deed pijn en het trillen om stabiel te blijven gaf het gevoel alsof ik een hypo had (maar die had ik niet, vooraf heb ik voor de zekerheid gemeten). Tot mijn schande ben ik de rest van de tocht dus maar op de knieën verder gegaan. Ook dat is een soort van overwinning: doen wat goed is voor jezelf in plaats van tegen heug en meug de schone schijn op te willen houden.

Bijsluiter

Zonder lopen zou ik nu niet meer kunnen leven. En dat is wel iets wat zorgelijk is, en waarvoor Douglas ook waarschuwt. De periode na mijn longontsteking vorig jaar – waardoor ik de energie om te lopen miste – zit me wat dat betreft vers in het geheugen. Zaak blijft daarom dat we ons niet puur focussen op lopen als medicijn, maar als onderdeel van een gebalanceerd leven. Dat probeer ik dit jaar met schilderen en mediteren ook beter op de rails te krijgen en houden.