TOF op de Utrechtse Heuvelrug

Samen met Simone begon ik aan de laatste van de virtual challenges van MST: alle 14 heuveltoppen van de Utrechtse Heuvelrug in een ultratrail. Hoe zouden we het ervan afbrengen zonder specifieke wedstrijdtraining?

Eerder heb ik al een aantal virtual challenges van Mud Sweat Trails gedaan, waaronder een watercrossing, 30 km voor zonsopkomst en een verticale kilometer. De laatste uitdaging de UH14, vergde echter wat meer planning. Vooral ook omdat de overheidsadviezen rondom reizen en dergelijke nog een stuk strenger waren toen deze challenge werd uitgezet. De overige challenges had ik niet voor niets lokaal gelopen, maar als je alle toppen van de Utrechtse Heuvelrug moet beklimmen, kan dat uiteraard alleen in het gebied zelf. Gelukkig loopt deze challenge in juni en juli, dus na de verruiming van de mogelijkheden heb ik samen met Simone een datum uitgekozen om volledig self supported deze trail te gaan lopen.

Het idee achter de UH14 is eigenlijk dat je leert omgaan met lang lopen om je voor te bereiden op zware ultratrails. Het gaat dus niet zozeer om de snelste tijd, maar is bedoeld om je te laten wennen aan een lange uitdaging door veel time on feet door te brengen. Dat paste voor mij ook prima in de voorbereiding op de Indian Summer in oktober, een ultratrail van 87 km in Rolde die ik samen met Ramona hoop te lopen. Vooralsnog gaat deze trail gewoon door – in gewijzigde vorm qua starten – dus doortrainen is belangrijk. Ik heb er in ieder geval vertrouwen in en heb zelfs al een appartement gehuurd vlakbij de start/finish.

Nolan’s Fourteen

Opnieuw is deze uitdaging geen voorgekookte route. Het idee komt van de Nolan’s Fourteen, een Amerikaanse bergtocht die veel voor trailtraining en het vestigen van Fastest Known Times (FKT) wordt gebruikt. Het idee is dat je in een zelf uitgezette route alle veertien toppen hoger dan 4.267 m in de Sawatch Range in Colorado passeert. De route zal minimaal een 80 mijl lang zijn, rond de 27.000 hm hebben en moet binnen de 60 uur uitgelopen worden voor de uitdaging.

Als je dat hoort, klinkt onze uitdaging op de Utrechtse Heuvelrug als een eitje: het parcours zal minimaal 50 km zijn, er is geen cutoff en de toppen zijn een lachwekkende 50 m hoog. Althans 13 van de 14 toppen, nummer 14 is de Laarsenberg en die is net iets lager, maar geeft wel een mooi uitzicht. De heuvels zijn, met coördinaten en hoogte (via Wikipedia):

Naam	Coördinaten	Hoogte
Grebbeberg	51.951775, 5.600894	52,0 m
Koerheuvel	51.96445, 5.56391	51 m
Buurtsche Berg	51.98944, 5.54861	59,9 m
Paasheuvel	51.98167, 5.55056	52,9 m
Prattenburgse Berg	51.997753, 5.520603	53 m
Sparreboomsche Berg	51.99111, 5.53750	54,8 m
Elsterberg	51.99944, 5.50611	62,5 m
Hazenberg	52.01035, 5.46849	51 m
Amerongse Berg	52.008092, 5.482944	69,2 m
Vlakke Berg	52.018828, 5.473525	64,5 m
Zuilensteinse Berg	52.0153012, 5.4423515	52,2 m
Ruiterberg	52.04041, 5.37787	57,9 m
Doornse Kaap	52.04160, 5.36554	53 m
Laarsenberg	51.95954, 5.58576	48 m

Opvallend aan de bovenstaande lijst is overigens dat lang niet alle heuvels op het heuveloverzicht van Wikipedia staan. Bij verder zoeken in Wikipedia vind je overigens wel wat extra informatie.

Op een lijn

• 

• 

Een van de leukste uitdagingen aan deze challenge was voor mij het bouwen van de route. Die moest alle 14 heuvels bevatten en een geschikt startpunt hebben waar Simone de auto kon parkeren. Mijn plan om te starten vanaf het station van Rhenen, viel niet in goede aarde. Rhenen was te ver vanaf Den Haag en is alleen te bereiken via kleine landweggetjes, wat extra tijd kost. Mijn reden voor die keuze was vooral ingegeven uit voorzorg: bij halverwege uitvallen, zouden we makkelijk een trein of bus naar dat station kunnen krijgen. Aan de andere kant: we zijn beiden ervaren afstandlopers en een taxi is ook zo gebeld. Dus kozen we voor een pannenkoekenrestaurant in Amerongen, dat veel sneller te bereizen was.

Natuurlijk waren er intussen ook al een aantal routes beschikbaar van anderen die de UH14 hadden gelopen. De kortste was geloof ik rond de 52 km. Maar wat is de lol daarin?
In Komoot begon ik eerst met alle 14 coördinaten in te voeren. Best veel werk, want een typefoutje is zo gemaakt (MST had alleen een afbeelding). Wat het extra lastig maakt: de kaart van Komoot kende niet alle heuvels ter verificatie. Sommige van deze minieme heuveltjes zijn blijkbaar niet interessant genoeg om te vermelden op de kaart en de heuvellijst in Wikipedia. Dat belooft nog wat.

Zelf ben ik daarnaast een groot fan van wat variatie op de route: heen en terug kun je beter niet over hetzelfde pad doen. Dat is moeilijk als je een korte route met deze eisen wil plannen, omdat de heuvels hier vrijwel op een rechte lijn liggen. Dat is niet heel vreemd, want de heuvelrug is eigenlijk een grote stuwwal die is ontstaan in de ijstijd. Oorspronkelijk liepen de Rijn en Maas in dit gebied en deze rivieren zetten hier sedimenten af die tijdens de ijstijd door het oprukkende ijs omhoog werden gestuwd tot de Utrechtse Heuvelrug die we nu kennen. Deze rug is echter vrij smal, wat er snel toe leidt dat heen- en terug hetzelfde worden. Dat maakt de route niet alleen saaier, maar ook lastiger te navigeren.

In Komoot gebruikte ik als instelling een wandelroute die als ronde moest worden gelopen. Dan vul je een beginpunt in (ons pannenkoekenrestaurant) en een bestemming (willekeurig, bijvoorbeeld een van de uitliggers). Vervolgens voeg je de punten niet toe in een volgorde, maar als extra punt op de route. Daardoor plaatst Komoot ze daar waar hij denkt dat ze het beste passen. Dit kan op de heen- of de terugweg zijn. Dit werkt met twee punten nog niet bijzonder netjes, maar het zorgt in ieder geval voor iets meer efficiëntie dan een voorgekozen volgorde.

Mijn resulterende route had nog best veel overlappende stukjes. Om die te verwijderen, heb ik zoveel mogelijk extra highlights aan de route toegevoegd. Bijvoorbeeld een pad dat in Komoot stond aangegeven als bijzonder mooi, een grafheuvel, de Leemkuil en een stukje MTB-pad (Aart Stigter). Zo kon ik de lijnen zo ver mogelijk uiteen trekken, al wilde ik ook niet dat deze te lang werd. Een paar kruisingen bleven er dus inzitten. Net als een paar stukjes waarover ik minder tevreden was, omdat ze over verhard gingen. Wilde ik dat bij Rhenen echt vermijden, dan zouden we vele extra kilometers krijgen. De uiteindelijke route was in Komoot 55,9 km en 460 hm. Dat verschoof in Connect nog iets (vooral in de hoogtemeters: 55,8 km en 680 hm), een teken dat je op moet passen. Omdat beiden niet dezelfde kaarten hebben, kan het gebeuren dat de route lichtjes wordt aangepast. Teken daarbij op dat Connect slecht is in routes maken.

Kabouterwereld

• 

• 

• 

• 

• 

Om een uur of negen arriveerden Simone en ik bij het pannenkoekenrestaurant. Er was redelijk koel weer voorspeld en we zouden grotendeels in het bos gaan lopen. Hoewel Simone nog steeds een beetje last had van pijn aan haar achillespees – ontstaan bij een ultra op verharde weg – voelden we ons fris en gingen we rustig van start.

Al snel liepen we een weg in die we ook weer terug moesten lopen na een meter of honderd. We beseften dat we iets vergeten waren. De weg liep omhoog, was dit een van de niet goed definieerbare heuvels? Of was het een foutje van Garmin Connect, die erom bekend staat dat hij je af en toe heen en weer laat lopen zonder reden? Hadden we nu maar Points of Interest gemaakt van de toppen via Garmin… met Suunto weet ik hoe dat moet, maar bij de Garmin had ik me er nog niet in verdiept. Het bleek dus onmogelijk te weten waarom we heen en weer liepen.

Bij de volgende heen-en-weergang begon ik me al te verontschuldigen. Deze bleek echter niet per ongeluk te zijn, maar te leiden naar een grafheuvel. Ik geef grif toe dat ik dat altijd interessant vind, en had deze toegevoegd om het dubbellopen van routedelen te voorkomen. De Zuilesteinse grafheuvel valt vooral op omdat hij zo rond is en begroeid met gras. Hij steekt echt uit het landschap. Deceptie: hoewel de heuvels hier goed bewaard zijn gebleven, vermeldt de gemeente wel dat de heuvels weer zichtbaarder zijn geworden na restauratiewerkzaamheden in de jaren 80.

Terwijl we langzaamaan begonnen te twijfelen aan de herkenbaarheid van de heuvels, kwamen we plots een bord op een lichte verhoging tegen. Het bleek de top van de Amerongse Berg te zijn. Maar we hadden het zo kunnen missen. Dit was geen imposante berg die boven het landschap uitstak, eerder een heuvel in een kabouterdorp. Dat we ook die kabouters tegenkwamen moet wel een teken zijn geweest.

Achterlijke bejaarden

• 

• 

• 

We hadden geen haast en namen alle tijd van de wereld, terwijl we ongemerkt kilometers maakten. Heerlijk gingen we zo met het grootste gemak onze weg, beschut tussen de bomen, zonder dat horloge (op navigatiestand) of felle zon de tijd kon dicteren.

Een metaalachtige glinstering op het pad deed mijn gedachten terugspringen naar de GVRAT (Great Virtual Race Across Tennessee). Een ontmoeting met een slang is een van de running gags op de Facebookgroep van de challenge. Die hebben we niet veel in Nederland en dat is heel bijzonder. Maar deze hazelworm – een hagedis, geen slang – is toch echt wel the second best thing. Het was een prachtig beestje, met een groen-bruin glimmende huid die wacht tot de zon hem opwarmde. Roerloos was hij, als de weerkaatsing van zijn huid je niet waarschuwde, zou je zo denken dat het om een tak ging. En ik was superblij dat ik hem zag. Simone had het niet zo op beesten die op een slang lijken en stond een stukje verderop.

Na een paar foto’s genomen te hebben, besloot ik dat we verder konden trekken. Op dat moment kwamen er echter net twee bejaarden op elektrische fietsen aan. Ik riep nog pas op, maar voor onze ogen reed de man over de hazelworm heen, die stuiptrekkend in tweeën spleet. Totaal beduusd raakten we de navigatie kwijt.

Zowel de Forerunner 945 van Simone als mijn Fenix 5x zeiden dat we van het pad waren. Dit was een van die stukjes die we twee keer moesten lopen. Maar we waren op het pad (mijn horloge 20-30 m verderop dan die van Simone). Liepen we deze lus naar een van de verste heuvels verkeerd om? We gingen terug en probeerden de andere kant, want je wilt het wel ‘netjes volgens de route doen’. Zelfde verhaal. Opvallend was dat onze horloges het beide keren niet goed schenen te meten. Afslagen over 6 km werden weergegeven en het volgende moment alleen een eindpunt of zoveel m vanaf de trail. Willekeurig of we nu een meter of 100 de ene kant van de lus in gingen dan wel de andere kant. Uiteindelijk besloten we gewoon maar een kant te kiezen en onze eigen kruimels te gebruiken om dubbel lopen te voorkomen.

Opnieuw hadden we dus ook weer spijt van het niet hebben van points of interest. Dan hadden we gewoon de volgorde van de heuvels kunnen aanhouden.

Wedstrijdgebied

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Omdat we een relatief smalle strook over de Heuvelrug gebruikten, was het landschap niet extreem afwisselend. Wel kwamen we heel veel bekende plekjes tegen van wedstrijden die we eerder alleen of samen hebben gelopen. Bijvoorbeeld de Eenzame Eik van de Amerongse Berg Trail, de Ginkelse Heide van de Airborne Freedom Trail, onderdelen van de NS-MST Utrechtse Heuvelrug. Aan de ene kant was het wel jammer dat we vrijwel niet over de heide gingen, maar in de bosstrook bleven. Aan de andere kant was een groot deel van de heide ontoegankelijk broedgebied (Komoot had hiervoor gewaarschuwd, uiteindelijk hebben we een weggetje om moeten lopen) en was het daar erg warm.

De rechte lanen maakten de route wel wat voorspelbaar, maar toch lukte het ons hier en daar te verdwalen. Opnieuw was een stukje waar de route dubbelde een probleem voor de horloges. De gps-ontvangst leek ook erg onnauwkeurig. Naast elkaar liepen we niet altijd op dezelfde plek. Een keer kreeg ik een verkeerde inkleuring van de kaart voorgeschoteld. Tweemaal laadden we de kaarten opnieuw in omdat we dachten tegen de richting van de lus in te lopen na een dubbeling. En dan geeft hij soms niet echt meer goede info, laad je nog een keer en dan krijg je die gegevens wel… Dat was niet een toestelspecifiek probleem, zowel de Fenix 5x als de 945 (met meer geheugen voor richtingaanwijzingen) had hier last van.

Af en toe konden we onze horloges echt wel wurgen. Je gaat dan ook aan jezelf twijfelen als je zoekt naar een pad dat niet bestaat of niet meer bestaat. Dat overkwam ons twee keer op de route. Een andere keer, over een stukje heide, was er nog wel een dun pad aanwezig.

Zwart scherm

• 

• 

• 

De gps-problemen waren niet alleen irritant, ze zorgden ook voor een groot verlies aan energie. Niet alleen in de horloges, maar ook mentaal bij ons. Hoewel het lijf zelf nog heel soepel aanvoelde, waren we gewoon een beetje bleu geworden. Steeds vaker gingen we een stukje wandelen. En even later liepen we weer op redelijk hoge snelheid.

Bij Rhenen moesten we ook een aardig stuk over de weg en door weilanden, in de volle zon. Het was om een uur of vier nog 27 ºC. Dat de heuvels soms nauwelijks herkenbaar waren, motiveerde ons ook niet echt. Die omweg langs het Ouwehands Dierenpark, waar we beren zagen, was dan weer wel leuk. Ook waren we blij bij het passeren van het monument bij de Grebbeberg: we waren in ieder geval weer voorbij een van de uithoeken van onze route.

Omdat we het rustig aan deden en liepen te klooien met de navigatie, waren we lang onderweg. Simones horloge viel het eerst uit na ongeveer 7,5 uur. Mijne hield het nog een uurtje langer uit. Dat is best zuur op een self supporting tour die je op gps loopt. Hadden we maar een powerbank met kabeltje mee moeten nemen… Uiteindelijk hebben we de laatste 6 km op mijn telefoon gelopen via Komoot. Dat ging verder prima, maar het liep niet echt lekker met zo’n groot toestel in de hand.

• 

• 

Wat waren we blij toen we terugkwamen bij de auto. Natuurlijk nog even een finishfoto voor MST gemaakt en daarna op zoek naar eten. Het pannenkoekenrestaurant bleek namelijk gesloten op maandag.

Voeding

Mijn voeding voor deze loop was niet de nuchtere poging, maar een terugkeer naar het traditionele schema. En dat werkte dit keer best goed. Omdat we later startten, was het fijn dat ik rond 7 uur kon ontbijten (insuline deels uitgewerkt bij begin lopen om 9 uur). Een half uur voor aankomst in Amerongen, nam ik nog een dosis Generation Ucan. Tijdens de loop heb ik 1,5 Ucan, 1,5 Isostar, 1 gel, half zakje Powershot cola en drie nougat gegeten. De bloedsuiker bleef redelijk tussen 5 en 10 mmol/l.

In Amerongen overvielen Simone en ik Buitenlust, een van de weinige open restaurants, om de zoutvoorraad aan te vullen. Altijd wonderlijk dat je na een dag lopen vaak meer mentale dan fysieke honger hebt (oog groter dan de maag). De extra wachttijd door het zoeken naar een restaurant hielp wel, na lopen kan ik niet altijd direct eten.

Over de route

Het is een hele mooie uitdaging om een route te plannen met wat losse punten. Zoals eerder al genoemd, kun je deze punten het best ook toevoegen in je horloge voor herkenning. Doordat ze op een lijn liggen, zou ik de route verder niet aanbevelen als gewone trainingsloop waarbij je de 14 punten niet als eis stelt. Daarvoor is de variatie in natuur gewoonweg wat te klein. Het leidde er ook toe dat er van deze loop weinig foto’s zijn, die door het bladerdak met felle zonnestralen ertussen, ook nog de nodige belichtingsproblemen bij de GoPro veroorzaakten.

Desondanks hebben Simone en ik een hele ontspannende dag gehad. Het was echt TOF om te doen. Volgens mij hadden we geen van beiden de dag erna last van benen of voeten, wat ook maar weer aangeeft dat met goede dosering bijna 60 km probleemloos is te lopen. Mensen zijn tot zoveel meer in staat dan ze denken. We hebben in ieder geval meer energie dan onze horloges… (jammer dat de nieuwe Fenix 6 Pro Solar zo onbetaalbaar is).

• 

•